پیچ چیست و انواع آن کدام اند؟
پیچ دارای دو بخش سر و بدنه می‌باشد که به شکل استوانه و رزوه دار هستند. در این مقاله به بررسی پیچ و انواع پیچ پرداخته شده است، با مطالعه این مطالب می‌توانید شناخت جامعی از انواع پیچ را کسب کنید و با کاربرد پیچ و ویژگی‌های آن آشنا شوید. لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
پیچ چیست؟
پیچ ها از پرکاربردترین اتصالات مکانیکی در صنایع مختلف محسوب میشوند، که اتصالی غیر دائمی برای باز و بسته کردند قطعات هستند؛ که در زبان انگلیسی با نام Bolt و Screw شناخته می‌شود. واژه بولت، برای پیچ های اتصال دهنده‌ایی که رزوه دار هستند مانند: همه اتصال دهنده های رزوه دار نظیر پیچ‌های دو سر رزوه بدون گل یا تمام رزوه که توسط مهره محکم میشوند، بکار می‌رود.
همچنین Screw برای پیچ های که برای اتصالات چوبی و پلاستیکی کاربرد دارد و بصورت خودکار و بدون نیاز به مهره بسته میشوند. که اطلاعات بیشتر در زمینه تاریخچه تولید و استفاده از پیچ و مهره گویای این مطالب می باشد.
آشنایی با شکل ظاهری پیچ
برای اینکه بدانید پیچ چیست بهتر است با شکل ظاهری آن بیشتر آشنا شوید. پیچ ها دارای دو بخش سر و بدنه می‌باشد که به شکل استوانه و مارپیچی رزوه شده است و انتهای آن بصورت تیز طراحی شده تا براحتی در سطوح مختلف وارد شوند؛ ابزار مورد استفاده برای پیچ ها آچارها و پیچ گوشتی می‌باشد که قابل حمل و دسترسی هستند.
قسمت سر پیچ که نسبت به بدنه بزرگتر است، را گل پیچ می‌نامند که شامل انواع مختلف: سر شش گوش، استالد بولت، هرز گرد، سر مته ای، اتاقی، ام دی اف، سرخزینه، خروسکی، استوانه ای، چهارگوش، چوب و… می‌باشد. پای پیچ به قسمت نوک پیچ تا انتهای آن اطلاق می‌شود، که بسته به انواع پیچ بصورت تمام رزوه یا بخشی از آن رزوه شده است.
رزوه قسمت مارپیچ اطراف پیچ است، که فاصله هر شیار آن با شیار بعدی را گام پیچ می‌نامند و دارای شکل‌های مربع، مثلث، نیم‌دایره و ذوزنقه هستند؛ که می‌توان براساس کاربرد آن بر سطوح مختلف از لحاظ سخت یا نرم بودن مورد استفاده قرار بگیرند.
در انواع پیچ و مهره موارد گوناگونی نظیر: ابعاد پیچ و مهره، نحوه تولید، استانداردها، کاربرد آنها، رنگ پیچ و مهره، خاصیت فیزیکی، خاصیت مکانیکی، کیفیت، تولید پیچ و مهره، اصطلاحات تخصصی، طراحی پیچ و مهره و هندسه، آنالیز شیمیایی، عملیات حرارتی، عیب‌های احتمالی، طریقه و اعمال گشتاور، انواع پیچ و مهره، آلیاژ مورد استفاده، نمونه برداری، انواع شکست، نشانه‌گذاری و… مورد بررسی قرار میگیرد.
شکل ظاهری پیچ
که در اینجا به روش ایجاد رزوه می‌پردازیم که به دو صورت انجام میگیرد.
1- رزوه با روش ماشینکاری (حدیده)
2- رزوه با روش رولینگ ( مالشی، نورد)
– در روش ماشینکاری، با ایجاد تراشکاری روی میل گرد شیارهایی ایجاد می‌شود که از مشخصه‌های این روش برابر بودن قطر خارجی رزوه‌ها با قطر ساق پیچ می‌باشد.
– در روش رولینگ، برای ایجاد رزوه از فرآیند اکستروژن استفاده می‌شود که با این عمل قسمتی از پیچ که باید رزوه شود قطر کمتری دارد؛ بعد از اعمال ایجاد رزوه بدلیل انبساط شعاعی، قطری مساوی با ساق (Shank ) ایجاد می‌گردد. قطر کوچک ( Minor) که ضعیف‌ترین قسمت رزوه است، از لحاظ مقاومت در هر دو روش یکسان است؛ در روش نورد با انجام کار سرد بر روی آلیاژ پیچ باعث افزایش فشردگی و استحکام رزوه ها می شود.
در پیچ های گرید 8.8 و بالاتر با حرارت سختکاری (900-700) استحکام و سختی بیشتری در رزوه ها ایجاد می‌شود، بعد از آستنیتی شدن در در روغن کوئنچ وارد شده و برای جلوگیری از ترد و شکننده بودن و همچنین بابت خاصیت ضربه‌پذیری در دمای ۴۰۰ تا ۶۰۰ تمپر می گردد. توجه شود هنگام انجام این عملیات دمای کوره باید خنثی باشد.
عملکرد رزوه متناسب با مقدار لقی یا لرزش پیچ در سطحی است که بسته می‌شود؛ به‌عنوان مثال، هرچه رزوه‌های پیچ کوچکتر باشند، برای قطعات یا سطوح با لرزش بیشتر کاربردی‌تر خواهندبود. اما پیچ‌های با رزوه‌های درشت، برای سطوح نرم‌تر مانند دیوارهای گچی، کارایی بهتر و لقی کمتری دارند.
از پرکاربردترین نوع رزوه می‌توان به نوع مثلثی اشاره کرد که با زاویه با زاویه ۵۵ درجه (Whitworth – BSW) و زاویه ۶۰ درجه (ISO) تولید می‌شود. پیچ ها بصورت راست گرد و چپ گرد هستند. راست گرد، پیچی است که جهت صعود مارپیچ ها به سمت راست باشد؛ و چپ گرد برعکس است و فقط در موارد خاص کاربرد دارد.
متریال انواع پیچ:
مواد اولیه و جنس پیچ ها از مهمترین قسمت در تولید پیچ و مهره است؛ زیرا در کیفیت پیچ ها و همچنین قیمت محصول ارتباط مستقیم دارد. در تولید پیچ و مهره هایی که از مفتول فولادی( که گرانتر از فولادهای ساختمانی و معمولی است) ، استفاده شده باید قابلیت فرم‌پذیری سرد داشته باشند.
برای جلوگیری از ترک خوردگی پیچ ها ازجنس مفتول فولادی، با به حداقل رساندن تمامی حباب‌های هوا، سطح و مقطع مفتول همگن شده و یکنواخت می‌شود. توجه شود بعد از تولید پیچ و مهره با این متریال، برای بالاتر بردن میزان مقاومت از عملیات حرارتی استفاده می‌شود.
متریال انواع پیچ
فولاد های کربن پایین:
پیچ آهنی پیچی است که از فولاد های کربن پایین تولید می‌شود و در صنایع برق و مخابرات و… که به فشار بالا در دما، کشش و نیرو ندارد، کاربرد فراوانی دارد.
فولاد های کربن متوسط:
پیچ فولادی یا خشکه که از فولاد های کربن متوسط تولید شده اند، بدلیل استحکام بالایی که دارند در صنایع خاص و حساس مانند: صنایع نفت، پل سازی، استراکچر سازی و… بکار می‌رود.
فولادهای کربن بالا:
پیچ هایی که با فولادهای کربن بالا تولید میشوند و با نام زنگ نزن معروف هستند، در مکان‌هایی که دارای رطوبت بسیار هستند و همچنین به پیچ هایی با مقاومت بالا نیاز دارند مانند: صنایع غذایی، دریایی و… پرکاربرد می‌باشند. برای پایین آوردن هزینه‌ها گاهی از محصولات مشابه فولادی با پوشش‌های مختلف مانند آلومینیوم، برنج و مس استفاده می‌شود.
تولید پیچ
فورج یا پرسکاری در تولید پیچ و مهره به صورت گرم و سرد صورت میگیرد. در فورج گــرم بعــد از حــرارت دهــی سـر قطـعه در دمـای بــالا (۸۵۰-۱۲۰۰) توسط دستگاه پرس شکل سر پیچ ایجاد می شود و برای تولید پیچ هایی با قطر بالاتر از 24 میلیمتر کاربرد دارد.
در روش فورج سرد یا اکستروژن بدون استفاده از حرارت و توسط دستگاه قالب زنی ، پیچ در طی چند مرحله ولی بسیار سریع تغییر مقطع داده و بصورت آماده استفاده (رزوه شده) از دستگاه خارج می گردد و برای تولید پیچ هایی تا حداکثر قطر 24 میلیمتر استفاده می‌شود.
بعد از آن برای فرم دهی از قالب‌های مخصوص استفاده شده. بدنه پیچ با ماتریس( که قالب ثابت است) فرم داده شده و بعد بوسیله پانچ و سینه که قالب‌های متحرک هستند، سر پیچ شکل میگیرد.
انواع مختلف پیچ عبارتند از:
-
پيچ فلز
-
پیچ ماشینی
-
پیچ چوب
-
پیچ آلن
-
پیچ نوک مته ای
-
پیچ شش گوش
-
پیچ چشمی
-
پیچ نوک بر
-
پیچ مغزی
-
پیچ بار
-
پیچ شانه ای
-
پیچ لگ
-
پیچ متری
-
استاد بولت
-
یو بولت
-
جی بولت
-
هنگر بولت
-
انکر بولت
-
تی بولت
پیچ چوبی
-
جمع مطالب
برای آشنایی با انواع پیچ، در مقالات بعدی بصورت تخصصی و کامل پرداخته می‌شود. با تشکر از شما که تا انتهای مقاله همراه ما بودید، فروشگاه تدبیرصنعت ستاره با واردات مستقیم بورس انواع پیچ و مهره و هلی کویل و ابزار پرچ مهره در خدمت شماست.
یک نظر در “پیچ چیست و انواع آن کدام اند؟”